CHUẨN BỊ GÌ CHO MỘT BỂ NUÔI TÉP AN TOÀN – HIỆU QUẢ – TIẾT KIỆM

Thú chơi tép cảnh đang ngày một phổ biến và được đông đảo cộng đồng yêu thích thủy sinh đón nhận. Những chú tép cảnh không chỉ có màu sắc vô cùng bắt mắt,mà lại rất hiền lành, là điểm nhấn vô cùng dễ thương trong một chiếc bể thủy sinh xanh ngắt ngút ngàn. Tuy nhiên, làm sao  để những chú tép có một môi trường sống an toàn, khỏe mạnh và sinh sản tốt  lại không hề đơn giản đối với các bạn mới bắt đầu chơi thủy sinh.
Qua chủ đề này, mình sẽ chia sẻ với các bạn mới bước đầu tiên để bắt đầu có một bể thủy sinh đẹp và nuôi tép thành công.

Đầu tiên, mình sẽ liệt kê luôn các phần cứng cần thiết và giải thích lý do vì sao lại cần đến chúng:
• Bể kèm chân đế/nơi để phù hợp.
• Nắp bể
• Đèn – ánh sáng.
• Lọc và vật liệu lọc
• Vi Sinh
• Máy bơm khí ( air pumb)
• Thiết bị điều chỉnh nhiệt độ ( nhiệt kế/chileer)
• Nền và cây.
• Bộ Kit test

LỰA CHỌN BỂ

Tùy vào điều kiện mà chúng mình có thể chọn các loại bể với kích thước khác nhau. Ngoài các tiệm cá cảnh có nhiều bể xinh xinh chỉ dưới 20l nước để bàn làm việc, bể hình tròn, bể hình ovan rất bắt mắt. Tuy nhiên không phải mọi loại bể đều có thể tạo ra môi trường tốt nhất cho tép cảnh sinh sống.

Một số suy nghĩ sai lầm các bạn mới hay gặp khi chọn bể:

• Kích thước càng nhỏ thì bể càng dễ nuôi.
  (Sự thật là bể càng to, việc quản lý  được chất lượng môi trường nước dễ hơn rất nhiều so với bể nhỏ hơn,. Với cùng một sự thay đổi các chất độc hại trong bể sẽ ảnh hưởng lớn hơn về nồng độ với bể nhỏ, ảnh hưởng nhỏ hơn với bể lớn)
• Bể càng to thì càng nuôi được nhiều tép.
  Điều này đúng nhưng chưa đủ. Sự thật là ngoài thể tích thì kích thước dài/rộng/cao của bể mới quyết định bạn nuôi được bao nhiêu cá/tép. Nếu chơi cá tầng đáy hoặc chơi tép, đáy bể/mặt bể càng rộng thì càng nuôi được nhiều cá chứ không phải do chiều cao của bế.

NƠI ĐẶT BỂ TÉP

Không đặt nơi có nhiều người qua lại, trẻ em vui chơi.

Tép là loài mẫn cảm với sự thay đổi của nhiệt độ, các chất độc và điều kiện môi trường, bởi vậy:

Nơi đặt bể cần bằng phẳng, chắc chắn. Không đặt trên bề mặt có diện tích thiếu so đáy bể, không  đặt nơi có ánh sáng quá mạnh, nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh .

Không nên đặt nơi thường xuyên có mùi lạ.

NẮP ĐẬY BỂ

Nhắc đến nắp đậy bể chắc nhiều bạn sẽ nghĩ nó không hẳn cần thiết. Nhưng  đối với bản thân mình khi nuôi tép, đây kín bể tối đa có thể lại cực kỳ quan trọng tương đương với việc bạn có một bộ lọc ngon vậy.

 

Các vi khuẩn gây bệnh cho tép không chỉ truyền nhiễm từ nguồn nước có bệnh sang bể không bệnh , mà còn lây lan qua hơi nước trong không khí.
Việc đậy kín bể sẽ giúp ngăn chặn quá trình lây lan bệnh, tạo một môi trường độc lập ít bị ảnh hưởng nhất từ bên ngoài.
Nắp bể cá có thể thiết kế liền thân với bế, trong bố trí sẵn đèn. Hoặc chỉ đơn giản là một tấm mica/tấm kính được cắt phù hợp với kích thước bể đậy lên thành bể. Tùy điều kiện mà chúng mình lựa chọn hợp lý nhé.

ĐÈN

      Đèn có hai chức năng chính: Là show các em cá/tép xinh đẹp cho chúng ta ngắm, và cung cấp ánh sáng cho cây/vi khuẩn quang hợp phát triển, ngoài ra đèn có tác dụng giúp cải thiện một phần nhỏ màu sắc của tép.
 Có nhiều loại đèn khác nhau với kích thước khác nhau, giá tiền cũng khác nhau phù hợp cho các loại bể khác nhau. Tuy nhiên, đèn nhất định phải có các bạn nhé.

LỌC VÀ VẬT LIỆU LỌC

Lọc giống như trái tim/lá phổi của toàn bộ hệ thống bể. Lọc chứa vật liệu lọc, có tác dụng chính trong việc ổn định chất lượng môi trường nước, cung cấp thêm oxi làm cho các em cá của chúng ta sống khỏe mạnh, nước trong , không có mùi hôi khó chịu. Nếu không có hệ thống lọc phù hợp, chất thải, thức ăn thừa sẽ tích tụ, sản sinh ra khí NH3 và hang loạt các loại khí độc khác, gây chết các loài động vật thủy sinh.

Có một số loại lọc chính:

Nếu lọc là trái tim thì vật liệu lọc chính là các tế bào máu, là nơi cung cấp chỗ trốn cho hệ vi sinh vật. Có 3 loại vật liệu lọc chính trong hệ thống lọc.
+ Lọc thô – là lớp lọc vật lý đầu tiên đơn giản nhất, giúp bẫy các hạt chất thải, thức ăn thừa.
+ Lọc vi sinh: Đây là lớp lọc quan trọng nhất, các vi sinh vật hoạt động, phân hủy và chuyển hóa các chất thải và cặn thức ăn thừa. Quá trình phân hủy này gọi là chu trình Nitorat.
+ Lọc hóa học: Lớp lọc này giúp hỗ trợ loại bỏ Amoniac, kim loại nặng, và các chất rắn hòa tan. Nó rất hữu ích khi cần xử lý các vấn đề ngắn hạn như làm sạch bể sau khi sử dụng thuốc hay làm sạch nước máy trước khi vào bể. Tuy nhiên, bế có kích thước nhỏ và vừa không cần lớp lọc này..

Câu hỏi đặt ra là, bể Tép chỉ cần lọc bio là đủ hay cần thêm các loại lọc khác?
-> Vâng câu trả lời là – tùy theo quan điểm chơi của bạn.

Trong quá trình mình chơi và trải nhiệm, mình nhận thấy rằng tép là loại thải ít, với việc cho ăn vừa đủ và thả mật độ vừa phải, việc chỉ sử dụng lọc Bio vẫn cho kết quả khá tốt, tép vẫn sinh sản và hồ có mức độ ổn định nhất định. Tuy nhiên, mình nhận thấy sau khi mình dùng thêm lọc thùng, tỷ lệ sinh sản cao hơn hẳn, nước hầu như không bao giờ có mùi, ít bệnh hơn, tép cũng không còn hiện tượng thỉnh thoảng có con chết và tần suất thay nước của mình cũng ít đi hơn hẳn.

VI SINH

Như đã nói ở trên, vi sinh có vai trò vô cùng quan trọng, là chiếc máy lọc tự nhiên giúp ổn định môi trường hồ cá của bạn. Mẹ thiên nhiên có một năng lực đặc biệt, đấy là sự tự cân bằng. Hồ của bạn sẽ tự sinh sản ra các  vi sinh vật có lợi, tuy nhiên thời gian rất lâu, có khi vài ba tháng. Để tiết kiệm thời gian, chúng ta sẽ trực tiếp cung cấp thêm vi sinh cho hồ.

Có thể nói đối với mình việc chấp nhận sử dụng vi sinh dạng bột chuyên dùng cho Tép để set bể đã tạo ra bước ngoặt lớn nhất trong con đường chinh phục của mình. Trước đó khi còn là newbie, mình set bể bằng các loại vi sinh nước thông thường nuôi thả cá, mặc dù chạy cycle bể cả tháng trời, thậm trí trồng cả một đống chân trâu ngọc trai trong bể, đến khi vào tép vẫn chết dần dần. Biểu hiện là tép ít vận động, thậm trí đứng nguyên cả ngày, lừ đừ và chết.

Đến khi mình thay đổi tư duy, mình dùng vi sinh bột chuyên dụng của Đài, mọi việc thực sự dễ dàng hơn hẳn. Sau khi chạy bể 3 tuần, từng ngày nhìn đám mốc trắng giữa bể, cảm xúc vỡ òa khi thả những chú crs đầu tiên vào bể, chúng bơi lội tung tăng mà không còn hiện tượng như trước, khi đó mình biết mình đã đi đúng hướng rồi.

Ở đây, mình không nói đến việc vi sinh nào tốt hơn vi sinh nào bởi càng chơi lâu, mình nhận ra có nhiều loại vi sinh nước hiệu quả vô cùng tuyệt vời. Tuy nhiên, mình chắc chắn rằng sử dụng vi sinh bột là một con đường lựa chọn dễ dàng hơn cho các bạn mới và tiết kiệm hơn trong con đường chinh phục thú vui này.

Nói thêm một chút về khuẩn PSP, mình dùng chúng để chăm sóc bể hằng ngày, và thực tế chất lượng chúng mang lại là không phải bản cãi. Sẽ có bài viết mình sẽ nói sâu hơn về cách chăm sóc bể hằng ngày của mình.

MÁY BƠM KHÍ

Tác dụng duy nhất của máy bơm khí là cung cấp thêm oxi cho hồ thủy sinh, Giúp động thực vật trong hồ phát triển tốt hơn, Thông thường nếu lọc của bạn đã cung cấp đủ vi sinh thì không cần thêm máy bơm khí. Riêng lọc Bio thì phải kết hợp với máy bơm khí .

Một câu hỏi đặt ra tiếp theo là, lựa chọn máy bơm công suất bao nhiêu thì đủ?

Câu trả  lời của mình là- Tiếp tục tùy thuộc vào mục đích bạn dùng.

THIẾT BỊ ĐIỀU CHỈNH NHIỆT ĐỘ      

Nhiệt độ là yếu tố quan trọng nhất quyết định đến sức khỏe, sự sinh sản và phát triển của các loài động thực vật thủy sinh. Có loài cá, tép ưa thích nhiệt độ cao như sula, các loại cá vùng nhiệt đới, nhưng có những loại lại ưa thích nhiệt độ lạnh như các loài tép ong, bucep…. Do vậy, không thể thiếu một bộ điều chỉnh nhiệt độ trong bể để phù hợp nhất với chúng,

 + Để làm nóng: Các loại sưởi
+ Để làm lạnh: Chiler – điều hòa.

Các bạn nhớ để sưởi chìm dưới nước 100% và nhớ rút sưởi trước khi thay nước để tránh hiện tượng nổ sưởi, quá nhiệt bể nhé.
Mình chắc chắn sẽ viết một bài sâu hơn về ảnh hưởng của nhiệt độ đến sinh sản, đến tỷ lệ giới tính và sự phát triển của tép. Cùng chờ nhé!

NỀN VÀ CÂY

Nền và cây có vai trò vô cùng quan trọng để giúp tạo ra một môi trường ổn định nhất cho các chú tép cảnh.

Có nhiều  loại nền trên thị trường. nhưng mình nghĩ có mấy nguyên tắc quan trọng sau khi chọn nền. Đó là:

+ Để đơn giản, nên chọn nền chuyên dụng để nuôi tép bởi trong nền chuyên dụng, nhà sản xuất đã bổ sung thêm nhiều loại khoáng chất rất tốt và các thành phần nguyên tố trong nền giúp môi trường tối ưu cho việc nuôi tép.
+ Độ PH của nước chịu ảnh hưởng của bộ đệm nền, lựa chọn loại nền phù  hợp với nước đầu vào khu vực bạn để đạt được mức PH thích hợp cho loại tép bạn nuôi.
+ Lựa chọn các loại nền mà thành phần kim loại nặng thấp nhất có thể. Và tuyệt đối không được phép có nguyên tố Đồng.

Nói về nền thì rất nhiều cái để bàn, để học. Mình sẽ viết một bài sâu về những kiến thức mình biết được về nền để cùng các bạn giao lưu học hỏi.

BỘ KIT TEST

Đặc biệt với thú chơi tép cảnh, bộ kit test gần như là một vật không thể thiếu. Suốt  vòng đời của mọt chiếc hồ, việc giữ thói quen kiểm tra chất lượng hồ nước mà việc làm vô cùng quan trọng. Không chỉ cho ta biết chất lượng nước hiện tại mà còn đưa ra dấu hiệu bất thường, thời điểm cần phải thay bộ nền mới….

CÁC LOẠI VẬT DỤNG KHÁC

Ngoài ra, còn một số phụ kiện thêm vào cũng rất tiện lợi trong quá trình duy trì một bể thủy sinh, Đó là:
+ Bộ cao rêu – giúp loại bỏ rêu hại – gây mất mỹ quan.
+ Ống hút – giúp hỗ trợ thay nước, hút cặn bận đáy bể.
+ Vợt bắt cá tép – giúp chúng ta dễ dàng bắt cá/tép, tránh để chúng bị stress, tổn thương.
+ Đồ chơi cho tép – lũa chola, ông sứ…

KẾT LUẬN

Để nuôi tép thành công, còn cần rất nhiều yếu tố khác nữa. Mình hy vọng rằng những nội dung mình khái quá bên trên giúp ích một phần nào cho các bạn mới bắt đầu với thú vui đầy ma mị này!

Cảm ơn và yêu các bạn!